EKOmuzeum Ziemi Przecławskiej

HISTORIA

Z 1485r. pochodzą pierwsze wzmianki o Łączkach Brzeskich, zwanych wówczas Łąkami. Rozległe łąki znajdujące się w okolicach wioski zadecydowały ojej nazwie. W XV i XVI w. Łąki należały do Ligęzów. W 1536r. w okolicach wioski znajdował się mały staw.

     Wschodnia część wioski nosi nazwę Mostki. W tym miejscu, dawniej, na grząskim terenie, budowano mosty i mostki by przeprawić się w stronę lasu. Z zachodniej strony wioski znajdują się rozległe łąki. Przysiółki Łączek Brzeskich to: Smyków, gdzie rosła trawa "smyczka" (- lud.), Miasteczko, w którym domy, podobnie jak w miastach, zbudowano wokół placu, oraz Zagrody, gdzie znajdowało się duże skupisko zagród. Przysiółkiem są też Poręby. Tu osiedlili się ludzie karczujący las. W 1905r. powstał przysiółek Kolonia, gdzie zamieszkało kilku gospodarzy z Tarnobrzeskiego, którzy zakupili ziemię od ówczesnego właściciela Kotowskiego.

     Na terenie Łączek znajdowały się cztery dwory. W pierwszej połowie XIX w. właścicielami większej części Łączek stali się Brzescy. Od tego czasu wioskę nazywano Łączki Brzeskie.

     Wieś położona na podmokłym terenie, nie ma wody pitnej. Poszukiwania źródeł nie dały rezultatów. W pierwszej połowie XIX w. dziedzic Brzeski, drewnianymi rurami przeprowadzał wodę z przysiółka Smyków, gdzie było duże jezioro zwane "Jeziorek". Wydrążone z grubego drzewa rury, wkopane w ziemię na przestrzeni ok. dwóch kilometrów, doprowadzały wodę aż do zabudowań dworskich. Kolejnymi właścicielami dworu Brzeskich byli Kutowscy, a następnie Drzewiccy. W latach dwudziestych XX w. majątek został rozparcelowany, a zabudowania dworskie rozebrane.

     Początki szkoły w Łączkach Brzeskich sięgają 1909r. Zachowany do dziś "Protokół czynności" rozpoczyna data 17 październik 191 Or., a kończy data 1 grudzień 1938r. W protokole czynności zapisano najważniejsze wydarzenia szkolne, wizytacje i budowę szkoły. Pierwszą drewnianą szkołę oddano do użytku w 1921-1922r. W wiosce, mieszkało wówczas 1194 osób. Obecnie w dawnej, zabytkowej, drewnianej szkole, mieści się biblioteka i filia Gminnego Ośrodka Kultury, Sportu i Turystyki w Przecławiu. Nową szkołę zbudowano w latach 70 - tych, w miejscu dawnego Domu Ludowego przekształconego później na kaplicę. Drugi Dom Ludowy istniał w miejscu obecnego Ośrodka Zdrowia.

     W 1922r. rozparcelowano ziemię pomiędzy chłopów. W wiosce urzędował wójt. Pierwszym wójtem był Chmura Józef, po nim Skrzypek Ludwik, a później Dudek Szymon. Po utworzeniu gmin zbiorowych w 1934r., w wioskach urzędowali sołtysi. Pierwszym sołtysem był Strzępka Franciszek. Straż pożarna powstała w 1941 r. Pierwszym naczelnikiem O.S.P, był Skrzypek Piotr.

     Podczas okupacji, w domu należącym do Stanisława Skrzypka znajdowała się radiostacja i stacjonowała komenda Batalionów Chłopskich. Radiostacja działała od 1940 do 1944r. W sierpniu 1944r. linia frontu zatrzymała się w Łączkach na 48 godzin. Uciekający Niemcy podpalali domy. Spłonęło wówczas 156 budynków mieszkalnych i gospodarczych. Wioska została zniszczona w 50 %.


     Budowę drogi, kościoła, elektryfikację wioski, meliorację i budowę szkoły w wiosce zapoczątkował sołtys, Chmura Józef. W 1966r. przeprowadzono elektryfikację wioski, a w 1964r. zbudowano drogę. Chmura Józef zginął w wypadku przy budowie nowej szkoły.

     Dekretem bpa Jana Piotra Stepy, 31 lipca 1957r. powstała parafia w Łączkach Brzeskich. Przez ponad 20 lat parafianie podejmowali starania o budowę kościoła. Pierwszym proboszczem był ks. z Nagoszyna - Józef Majchrowicz pochodzący z Ciężkowic. Początkowo, w Domu Ludowym, położonym w miejscu obecnej Szkoły Podstawowej, utworzono kaplicę. Tutaj, w dniu 31 sierpnia 1947r. ks. Karol Zając z Przecławia odprawił pierwszą mszę świętą. W kaplicy śpiewał chór mieszany z Łączek Brzeskich, przygotowywany przez organistę z Przecławia p. Sokulskiego. Od tej pory chór uczestniczył w odprawianych tu mszach. Nie istniejącą dziś kaplicę upamiętnia drewniany krzyż. Obok plebani stoi kolejny krzyż, który upamiętnia starania mieszkańców o wznie-sienie kościoła w tym miejscu. Kościół p. w. św. Tadeusza Judy Apostoła został wzniesiony w latach 1974/78, a poświęcony w 1978r. przez bpa Jerzego Ablewicza. Proboszczem był wówczas ks. Tadeusz Wiatr. Kościół zbu-dowano według projektu Adama Gustawa. Wnętrze zaprojektowali artyści z Wrocławia.

     Kapliczki w wiosce pełniły szczególną rolę. To przy nich, w wiosce znacznie oddalonej od macierzystej parafii w Przecławiu, odprawiano msze. Kapliczkę Matki Bożej z Dzieciątkiem Jezus wzniesiono w 1909r. z fundacji Ludwika i Katarzyny Strzępków. Było to bezdzietne małżeństwo, które w ten sposób prosiło o dzieci. W lesie, w sąsiedztwie drogi z Przecławia do Łączek Brzeskich stoi kapliczka, z wizerunkiem na granitowym postumencie. Wzniesiona w 2 połowie XIX w., początkowo fundacji rodziny Reyów, później odbudowana z fundacji wioski Łączki Brzeskie, według tradycji, dla upamiętnienia ofiar rabacji. Przy tej samej drodze wzniesiono krzyż na pamiątkę śmierci ks. Tadeusza Wiatra w 1984r., drugi na grobie żołnierza z okresu I wojny światowej. Najstarszą figurę św. Jana Nepomucena znajdującą się na parceli Jana Dudka przyniosła powódź.

     Wiadomo jedynie że około 100 lat temu (W/g kroniki parafialnej założonej ok. 1960r) ktoś ją poprawiał, później odnawiał ją niejaki Kuczyński, a po I wojnie poprawiał ją Dudek Jan, który umocował na niej głowę strąconą przez wojska rosyjskie.      W latach 1979/90, w klubie wiejskim, przy Kole Gospodyń Wiejskich, istniał Zespół Śpiewaczy z Łączek Brzeskich, odtwarzający stare ludowe pieśni. Zespół, posiadał własnoręcznie wykonane stroje. Na kurs śpiewu uczęszczało 10 pań. Liderką zespołu była, zmarła 10 lat temu. znana śpiewaczka ludowa Nicpoń Maria, która układała pieśni i przyśpiewki okolicznościowe. Zespół występował na regionalnych przeglądach piosenek ludowych, gdzie największą popularnością wśród słuchaczy cieszyła się piosenka: "Zem ze wsi jest".

     W latach 80 tych, w Łączkach Brzeskich istniał teatr lalek "Wagabunda". Teatr "Wagabunda" otrzymał "Grand Prix" w 1985r. na Międzywojewódzkim Przeglądzie Teatrów Lalek. W tym czasie, klub w Łączkach Brzeskich, był najlepiej działającym klubem wiejskim w województwie rzeszowskim.