Ekomuzeum Ziemi Przecławskiej
Bagno Przecławskie
Bagna Przecławskie
Jest to rezerwat torfowiskowy o powierzchni 25,58 ha, z czego 23,16 ha stanowią lasy, a pozostałe 2,40 ha to powierzchnia nieleśna, która obejmuje m. in. torfowisko wysokie (1,59 ha) i mszary. Ochroną ścisłą objęto 9,00 ha (torfowiska i ich najbliższe otoczenie), ochroną częściową natomiast pozostałą część stanowiącą 16,56 ha.
Rezerwat ten położony jest na 21°28’ długości wschodniej i na 50°12’ szerokości geograficznej północnej, na wysokości 210 m n.p.m. Objęty ochroną oddział leśny 115 leży w Leśnictwie Przecław, Obrębu Przecław i w Nadleśnictwie Tuszyma. Dojechać do rezerwatu można z Przecławia, drogą w kierunku Radomyśla – przystanek PKS Podlesie (ok. 2km od Przecławia). Łączna powierzchnia rezerwatu 25,56 ha, w tym 23,16 ha przypada na lasy, a pozostałe 2,40 ha to powierzchnia nieleśna, w tym 1,59 ha to torfowiska wysokie i mszary, będące głównym celem ochrony. Do ochrony ścisłej zakwalifikowano tereny torfowisk i ich otoczenie o łącznej powierzchni 9,0 ha, a pozostała część o powierzchni 16,56 ha jest pod ochroną częściową.
Buczyna
Rezerwat Buczyna
Rezerwat Buczyna im. W. Szafera leży na 21°36’50” długości geograficznej wschodniej i na 50°15’30” szerokości geograficznej północnej tj. na północno-zachodnim krańcu Płaskowyżu Kolbuszowskego. Znajduje się on w Leśnictwie Przyłęk oddziały: 68h, 83a, 84a, Obrębie Tuszyma i Nadleśnictwie Tuszyma. Do rezerwatu dojechać można PKS’em z Mielca do wsi Przyłęk (ok.11 km), skąd do rezerwatu jeszcze około 2 km. Lasy te wchodziły w skład dóbr jednego z najznakomitszych rodów polskich – Ossolińskich. Następnym właścicielem tych dóbr został Lubomirski.
Na ten cenny drzewostan zwrócił uwagę Władysław Szafer pisząc m.in.: „...do takich partii, które przynajmniej w przybliżeniu pierwotny skład flory leśnej w obrębie Mielca wykazują i jako cenne zabytki ginącej puszczy ochraniane być powinny, należy mała partia leśna w lesie cyranowskim. Jest to niewielka, ale piękna wysepka lasu liściastego wśród sztucznych drzewostanów sosnowych”. Dlatego też rezerwat ten nazwany jest imieniem znakomitego uczonego Władysława Szafera. Występują tu zbiorowiska leśne typu przejściowego, między ubogą formą buczyny karpackiej a lasem dębowo-grabowym, o charakterze lasu naturalnego. Jest to jedyne stanowisko buka (120 letniego) występujące zwarcie na tak znacznej powierzchni i stanowi kresowy fragment dawnej Puszczy Sandomierskiej.
Na terenie rezerwatu występuje około 60 gatunków roślin naczyniowych typowych dla niżowych lasów liściastych. Występują tu kostrzewa górska, która jest gatunkiem wschodniokarpackim, mającym najbliższe stanowisko ok. 50 km na południe. Rosnie tu kilka okazów kłokoczki południowej (gatunek ginący w Polsce), a ponadto występują tu m.in.: buławnik mieczolistny i czerwony, podkolan zielonawy, bluszcz, czosnek niedźwiedzi, złoć żółta, wiąz górski, wawrzynek wilczełyko, kruszyna paspolita, kalina koralowa, kopytnik pospolity. Z fauny spotyka się m.in. płazy (ropuchę szarą) a z gadów padalca. Natomiast z ptaków spotkać można: sójkę, szpaka, gila, grubodzioba, ziębę, świstunkę leśną, sikorkę bogatkę, kowalika, paszkota, kosa, muchówkę żałobną i małą, dzięcioła zielonego, dzięcioła dużego, dzięcioła średniego i czarnego, puszczyka i grzywacza. Spośród ssaków występują nietoperze: nocek duży, mroczek późny i borowiec wielki; z owadożernych: jeż wschodni, ryjówka aksamitna; z gryzoni: wiewiórka, nornica ruda, nornica zwyczajna, mysz leśna, mysz zwyczajna i popielica; z drapieżnych: lis, borsuk, tumak, gronostaj i łasica, a z parzystokopytnych: dzik, sarna i jeleń europejski.
EKOmuzeum
Co to jest ekomuzeum?
Ekomuzeum to sieć rozproszonych w terenie obiektów, tworzących żywą kolekcję obrazującą wartości przyrodnicze i kulturowe regionu oraz dorobek jego mieszkańców. Wyjątkowy charakter regionu jest prezentowany jako wypadkowa warunków naturalnych i działalności ludzi, historycznej i obecnej.
Etymologicznie termin ekomuzeum pochodzi od dwóch greckich słów: „oikos”, które oznacza „dom” w sensie symbolicznym, rozumianemu jako środowisko, a odpowiadający dzisiejszemu pojęciu „mała ojczyzna” i „museion”, jako zbiór rzeczy, kolekcja (od obiektów zainteresowania nauki czy historii cywilizacji) – dając w połączeniu zbiór rzeczy materialnych i niematerialnych związanych z miejscem pochodzenia i życia określonej grupy ludzi, czyli muzeum „małej ojczyzny”.
Definicja ekomuzeum wg International Council of Museums - ICOM:
Ekomuzeum jest instytucją, która zarządza, bada i wykorzystuje – metodami naukowymi, edukacyjnymi i kulturowymi – całe dziedzictwo danej społeczności, uwzględniając środowisko naturalne i otoczenie kulturowe. W ten sposób, ekomuzeum jest środkiem do osiągnięcia zaangażowania społecznego w proces planowania i rozwoju. W tym celu, ekomuzeum wykorzystuje wszystkie dostępne środki i metody, aby dać mieszkańcom możliwość zrozumienia, krytykowania i rozwiązywania – w sposób liberalny i odpowiedzialny – problemów, z którymi się borykają. Zasadniczo, ekomuzeum używa języka rzeczywistości dnia codziennego i konkretnych sytuacji w celu osiągnięcia pożądanych zmian.
